Trang

Nhãn

30 tháng 9 2013

TRÀNG KINH MÂN CÔI.




Dẫn:
Chính là nhật ký Ngôi Lời,
Viết bằng máu lệ cứu đời từng trang.
Hạt kinh như mỗi bậc thang,
Dìu con từng bước trên đàng về quê.
Vui:
Vì yêu người cõi u mê,
Tự mang thân phận não nề nhục vinh.
Từ Thiên sứ xuống truyền tin,
Đến thời niên thiếu hy sinh cứu đời.
Sáng:
Hòa cùng nhân loại đầy vơi,
Đồng cam cộng khổ buồn vui song hành.
Ba năm rao giảng đường lành,
Lời vàng ý ngọc rành rành ngại chi.
Thương:
Giờ Người đến Giệt-ma-ni,
Uống cho cạn chén trọn hy lễ Trời.
Chết treo thập tự thương ôi !
Hiến thân làm giá cứu đời trầm luân.
Mừng :
Sinh chí thiện - tử thánh quân,
Ba ngày sống lại ma thần trắng tay.
Lên Trời ngự đỉnh ngàn mây,
Hồng ân cứu độ từ nay tuôn tràn.
Tạ :
Hợp cùng Mẹ Chúa cao quang,
Đồng công cứu chuộc trăm ngàn sẻ chia.
Hai trăm hạt ngọc đầm đìa.
Thuyền kinh rẽ sóng về quê thanh nhàn.
Bùi Nghiệp

Tiên Sa Thánh nữ



 Ngày 01/10, Kính thánh Têrêsa Hài đồng Giêsu, chúc ĐHĐC và tất cả ai nhận chị Thánh làm quan thầy bảo trợ, luôn được những đức tính trong sạch - đơn sơ - khiêm nhu - vâng lời ... và yêu Chúa cháy bỏng trong tim như tinh thần Thánh trẻ.


            (ca trù)

Đời con nguyện hóa thành hoa,
Từng bông hồng thắm sắc pha mượt mà.
Trải trên lối Chúa đi qua,
Con đường khổ giá Gô Tha gập ghềnh…

Chẳng mong ước hoa khôi kiều diễm!
Đâu mơ màng trang điểm kiêu sa.    
Chỉ ước ao nơi trần thế xa hoa,
Vượt cám dỗ phong ba hằng vây bủa.

Nhật nhật khẩn cầu tam vị Chủ!(1)
Niên niên ngưỡng vọng cửu trùng thiên.

Tuổi xuân xanh đóng cổng cài then,
Nơi dòng kín đêm ngày chăm khấn nguyện.
Ôm thập giá đặt nơi tim suy niệm,
Giọt máu hồng tươm ứa vết thương yêu.
Hồn  bay lên thượng giới rất cao siêu,
Và cháy bỏng tin yêu lời sốt mến.
Hai mươi bốn xuân trần gian hiện diện,
Hiến thân mình tròn của lễ hy sinh.
Mưa hoa hồng đồ ân tình!
Bùi Nghiệp
(1) Ngày ngày khấn cầu Chúa Ba Ngôi, Năm năm ngước trông lên chín tầng trời.

29 tháng 9 2013

Chúa Nhật XXVI Thường Niên - Năm C


BÀI ĐỌC I: Am 6, 1a. 4-7


"Các ngươi đã mê đắm và ca hát, giờ đây các ngươi bị lưu đày.

Trích sách Tiên tri Amos.

Đây Chúa toàn năng phán: "Khốn cho các ngươi là những kẻ phú quý ở Sion, và tự kiêu trên núi Samaria. Các ngươi đã nằm ngủ trên giường ngà, mê đắm trên ghế dài: ăn chiên con trong đoàn và bê béo trong đàn; và ca hát theo tiếng đàn cầm thụ; người ta nghĩ mình như Đavit, có những nhạc khí, dùng chén lớn uống rượu, lấy dầu hảo hạng xức lên mình, và chẳng thương hại gì đến nỗi băn khoăn của Giuse; vì thế, giờ đây họ phải lưu đày và đi đầu các kẻ lưu đày; những buổi yến tiệc của các kẻ buông tuồng sẽ không còn nữa".
Đó là lời Chúa.

ĐÁP CA: Tv 145, 7. 8-9a. 9bc-10


Đáp: Linh hồn tôi ơi, hãy ngợi khen Chúa (c. 2a).

Xướng: 1) Chúa là Đấng trả lại quyền lợi cho người bị ức, và ban cho những người đói được cơm ăn. Thiên Chúa cứu gỡ những người tù tội. - Đáp.

2) Thiên Chúa mở mắt những kẻ đui mù; Thiên Chúa giải thoát những kẻ bị khòm lưng khuất phục; Thiên Chúa yêu quý các bậc hiền nhân; Thiên Chúa che chở những khách kiều cư. - Đáp.

3) Thiên Chúa nâng đỡ những người mồ côi quả phụ, và làm rối loạn đường nẻo đứa ác nhân. Thiên Chúa sẽ làm vua tới muôn đời, Sion hỡi, Thiên Chúa của ngươi sẽ làm vua tự đời này sang đời khác. - Đáp.

BÀI ĐỌC II: 1 Tm 6, 11-16

"Con hãy gìn giữ huấn lệnh cho tới ngày Chúa lại đến".

Trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi Timôthêu.

Hỡi người của Thiên Chúa, hãy theo đuổi đức công chính, lòng đạo hạnh, đức tin, đức ái, đức nhẫn nại, đức hiền lành. Con hãy chiến đấu trong cuộc chiến đấu chính nghĩa của đức tin. Hãy cố đoạt lấy sự sống đời đời mà con đã được kêu gọi tới và cũng vì đó, con đã mạnh dạn tuyên xưng đức tin trước mặt nhiều nhân chứng. Cha chỉ thị cho con trước mặt Thiên Chúa, Đấng làm cho muôn vật được sống, và trước mặt Đức Giêsu Kitô, Đấng đã làm trước mặt Phongxiô Philatô, lời tuyên xưng thẳng thắn, con hãy giữ gìn huấn lệnh đó cho tinh tuyền và không thể trách được, cho tới ngày Chúa chúng ta là Đức Giêsu Kitô lại đến, mà đến thời đã định, Đấng phúc lộc và quyền năng duy nhất sẽ tỏ ra, Người là Thiên Chúa, Vua các vua và Chúa các chúa, Đấng độc nhất trường sinh bất tử, Người ngự trong ánh sáng siêu phàm, không một ai trong loài người đã xem thấy hay có thể xem thấy: (kính chúc) vinh dự và quyền năng cho Người muôn đời. Amen!
Đó là lời Chúa.

ALLELUIA: Ga 1, 14 và 12b

Alleluia, alleluia! - Lạy Chúa, xin hãy phán, vì tôi tớ Chúa đang nghe, Chúa có lời ban sự sống đời đời. - Alleluia.

PHÚC ÂM: Lc 16, 19-31

"Ngươi đã được sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ".

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng những người biệt phái rằng: "Có một nhà phú hộ kia vận toàn gấm vóc, lụa là, ngày ngày yến tiệc linh đình. Lại có một người hành khất tên là Ladarô, nằm bên cổng nhà ông đó, mình đầy ghẻ chốc, ước được những mụn bánh từ bàn ăn rớt xuống để ăn cho đỡ đói, nhưng không ai thèm cho. Những con chó đến liếm ghẻ chốc của người ấy. Nhưng xảy ra là người hành khất đó chết và được các Thiên Thần đem lên nơi lòng Abraham. Còn nhà phú hộ kia cũng chết và được đem chôn. Trong hoả ngục, phải chịu cực hình, nhà phú hộ ngước mắt lên thì thấy đàng xa có Abraham và Ladarô trong lòng Ngài, liền cất tiếng kêu la rằng:

" 'Lạy Cha Abraham, xin thương xót tôi và sai Ladarô nhúng đầu ngón tay vào nước để làm mát lưỡi tôi, vì tôi phải quằn quại trong ngọn lửa này'. Abraham nói lại: 'Hỡi con, suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Ladarô gặp toàn sự khốn khổ. Vậy bây giờ Ladarô được an ủi ở chốn này, còn con thì chịu khốn khổ. Vả chăng, giữa các ngươi và chúng tôi đây đã có sẵn một vực thẳm, khiến những kẻ muốn từ đây qua đó, không thể qua được, cũng như không thể từ bên đó qua đây được'.

"Người đó lại nói: 'Đã vậy, tôi nài xin cha sai Ladarô đến nhà cha tôi, vì tôi còn năm người anh em nữa, để ông bảo họ, kẻo họ cũng phải sa vào chốn cực hình này'. Abraham đáp rằng: 'Chúng đã có Môsê và các tiên tri, chúng hãy nghe các ngài'. Người đó thưa: 'Không đâu, lạy cha Abraham, nhưng nếu có ai trong cõi chết hiện về với họ, thì ắt họ sẽ hối cải'. Nhưng Abraham bảo người ấy: 'Nếu chúng không chịu nghe Môsê và các tiên tri, thì cho dù kẻ chết sống lại đi nữa, chúng cũng chẳng chịu nghe đâu' ".
Đó là lời Chúa.

SUY NIỆM
(Peter Lê gợi ý):
Lời Chúa Chúa nhật 26 Thường niên C, Giáo hội hướng chúng ta đến đời sống mai hậu là đích điểm của đời sống và đức tin của chúng ta : được sống đời đời bên Chúa, hay bị án phạt xa cách Chúa mãi mãi.

Trong bài đọc 1, tiên tri Amos tiên báo cho dân, những kẻ đang sống vinh hoa, hưởng thụ mà không biết chia sẻ cho anh em, đồng loại, ngó lơ trước nổi khổ, cảnh đói nghèo của anh em đồng môn... họ sẽ bị lưu đày... Và lý do, họ sẽ bị đi đày là do đời sống trác táng và thiếu đức ái, không biết yêu thương anh em đang gặp cảnh túng thiếu. Và thực sự lịch sử đúng như thế. Một sự phán xét, thưởng phạt ngay ở đời này.

Trong bài Tin mừng, Chúa Giêsu đưa ra 2 cảnh đời : 1 Lagiarô đói rách, ăn xin, đầy ghẻ chốc, ngồi ngoài cổng,ước mảnh vụn bánh để cho đầy bụng, mà không ai cho; bên kia là phú hộ ăn sung mặc sướng, ở trong nhà ngày đêm yến tiệc...Ham vui, mà quên người đồng loại khốn khổ ở ngoài cổng, chỉ có chó đến liếm ghẻ chốc.. Kết cục, cả hai cùng qua đời. Anh Lagiarô được các thiên thần đem lên ngồi trong lòng tổ phụ Abraham, tổ phụ của kẻ tin, trong đất của người sống. Còn phú hộ thì vào vào "hỏa ngục" chịu cực hình và ở trong cõi đất dành cho "người chết." Chúng ta được Chúa vén cho thấy hậu cảnh của phán xét - phán xét riêng.

Trong viễn tượng đức tin đó, thánh Phaolô dẫn chúng ta vào trong trọng tâm của mầu nhiệm cánh chung : đó là cuộc quang lâm của Chúa Giêsu. Con cái ánh sáng, người của Thiên Chúa
1. hãy theo đuổi đức công chính, lòng đạo hạnh, đức tin, đức ái, đức nhẫn nại, đức hiền lành.
2. hãy chiến đấu trong cuộc chiến đấu chính nghĩa của đức tin.
3. Hãy cố đoạt lấy sự sống đời đời mà con đã được kêu gọi tới và cũng vì đó, con đã mạnh dạn tuyên xưng đức tin trước mặt nhiều nhân chứng.
Cha chỉ thị cho con trước mặt Thiên Chúa, Đấng làm cho muôn vật được sống, và trước mặt Đức Giêsu Kitô, Đấng đã làm trước mặt Phongxiô Philatô, lời tuyên xưng thẳng thắn,
4. hãy giữ gìn huấn lệnh đó cho tinh tuyền và không thể trách được,
cho tới ngày Chúa chúng ta là Đức Giêsu Kitô lại đến, mà đến thời đã định, Đấng phúc lộc và quyền năng duy nhất sẽ tỏ ra, Người là Thiên Chúa, Vua các vua và Chúa các chúa, Đấng độc nhất trường sinh bất tử, Người ngự trong ánh sáng siêu phàm, không một ai trong loài người đã xem thấy hay có thể xem thấy: (kính chúc) vinh dự và quyền năng cho Người muôn đời. Amen!

Trong toàn cảnh đó, Chúa dạy chúng con sống và tuyên xưng đức tin tinh tuyền của Hội Thánh vào Chúa Giêsu Kitô, Đấng Cứu Chúa đã phục sinh vinh hiển sẽ Quang Lâm,
* vừa sống hiền lành, chính trực, công minh,
* vừa nhiệt tâm thực thi bác ái. Như thánh Giacô bê đã nói : đức tin không việc làm là đức tin chết. và thánh Phao lô dạy... dù làm đủ thứ việc : tiên tri, giảng dạy, phép lạ... mà không có đức ái thì cũng chẳng là gì cả, chỉ như thanh phèng kêu in ỏi...

Tạ ơn Chúa, xin thêm đức tin cho chúng con để chúng con nhận ra điều hạnh phúc tuyệt hảo là đã nghe được chính Lời Chúa dạy và đã được Chúa ban ơn Đức tin.

Amen. Amen. Amen.


Peter Lê

28 tháng 9 2013

CÁI LƯỠI

Chuyện Phiếm của Gã Siêu



Ngày xưa có một ông vua nước Ai Cập gửi cho nhà hiền triến Bias một con vật vừa quí lại vừa hiếm để tế lễ các thần minh. Thế nhưng ông vua này muốn chơi khăm nhà hiền triến một vố, bèn phán :
- Sau khi cúng kiếng xong, ngươi phải trả lại cho ta cái gì vừa tốt nhất lại vừa xấu nhất nơi con vật quí hiếm ấy.

27 tháng 9 2013

TIỀN



Chuyện Phiếm của Gã Siêu
 
Năm nào cũng thế, cứ vào những tháng cuối năm gã đều cảm thấy lo ngay ngáy, lắm lúc lo đến toát cả mồ hôi hột vì cái túi cạn kiệt, cái hào bao rỗng tuếch, tiền bạc đội nón ra đi hết sạch, trong khi mình lại đang rất cần đến nó.
Này nhé : nào lễ Giáng sinh, nào tết tây, nào tết ta, rồi trăm thứ bà giằng khác. Dù thắt lưng buộc bung cách nào chăng nữa, thì cũng vẫn có những khoản bắt buộc phải chi, không chi là không xong. Thành thử đầu vào thì ít mà đầu ra thì lại nhiều, tới độ ngân sách bị thâm thủng nặng nề.
Càng lo về tiền, thì đêm nằm vắt chân lên trán ngẫm nghĩ chuyện đời, gã càng nhận ra sức mạnh vạn năng của nó.
Các cụ ta ngày xưa thường tự an ủi lấy mình khi lâm vào cảnh túng quẫn :
- Cái khó bó cái khôn.

GIỖ 7 NĂM CHA GIÁO HẢI

CHA GIÁO VINH SƠN ĐẶNG XUÂN HẢI
 

Ngày mai 28.9.2013, kỷ niệm 7 năm Cha Giáo Họ Thánh Mẫu đi về NHÀ CHA, xin quý ĐHĐC Kênh F2, nhớ cầu nguyện cho ngài, mãi mãi an hưởng ánh sáng ngàn thu, dành 1 phút tưởng niệm người cha chung, bao năm trần thế sống vui quây quần bên đàn chiên Giáo họ Thánh Mẫu và cả GX Đồng Công.
MỘ PHẦN CHA GIÁO HẢI TRONG KHUÔN VIÊN NHÀ THỜ THÁNH MẪU

25 tháng 9 2013

BẠN HỮU.





Sử nước Tàu ngày xưa có hai ông Quản Trọng và Bão Thúc Nha, ấu thời chơi với nhau thân lắm, tuổi tráng niên gặp thời binh lửa, hai hoàng tử tranh bá đồ vương, Trọng cùng Nha bèn ngóeo tay nhau thề mỗi người hết lòng phò tá một chúa, chúa của ai thắng thì sẽ đề bạt nhau, công tử Tiểu Bạch thắng công tử Củ, lên ngôi làm vua nước Tề. Bão Thúc Nha nhớ lời giao ước, tâu lên Tề Hòan Công tiến cử Quản Trọng, vua Tề có ý không dụng, quên sao được mũi tên Quản Trọng  súyt xơi mất thủ cấp năm xưa, nhưng vị nể Bão Thúc Nha năm lần bảy lượt thuyết phục, mới triệu vời Quản Trọng, về sau tể tướng Quản Trọng với tài kinh bang tế thế đã giúp vua Tề lập nên nghiệp bá hùng mạnh , uy trấn các nước chư hầu…

Đệ ưng nhất là Bão Thúc Nha, một nghĩa khí bằng hữu cao thượng quên mình, chơi với nhau thì khiêm nhường nhận phần thua thiệt, ra trận giữa lằn đạn mũi tên lại hăng hái đi đầu, lấy thân mình chở che cho bạn, mã đáo thành công rồi lại hết lòng tiến cử bạn lên tột đỉnh triều đình, thậm chí chẳng hờn ghen trước di ngôn của bạn, làm cho Quản Trọng phải thốt lên :
-“Sinh ra ta là cha mẹ, hiểu được ta chỉ có Bão tử”.

Tích xưa có hai chàng Lưu Bình và Dương Lễ, cùng đèn sách chờ ngày khoa cử, Dương lễ con nhà giầu có, mê chơi phóng túng chểnh mảng học hành, Lưu Bình thân phận nghèo túng quyết tâm dùi mài kinh sử, tất nhiên đến ngày thi, chỉ có Lưu Bình bảng vàng chói lọi, võng lọng vinh hiển làm quan, còn Dương Lễ trượt xôi hỏng bỏng không,  cùng đường phải đến dinh Lưu Bình nhờ vả, nghĩ tình bạn hữu xưa chắc chẳng tệ, ngờ đâu thói đời đen bạc, Lưu Bình bố thí cho bạn bát cơm với một qủa cà muối mặn, còn xỉ nhục dể duôi miệt thị, ra về mà nước mắt đầm đìa phẫn hận, may sao trong lúc quẫn cùng, giữa đường gặp của Giời cho, môt người con gái tên Châu Long, thẽ thọt tự nguyện theo về khuyên nên nuôi chí sách đèn, chờ ngày ứng thí, đêm đêm bên song nàng quay tơ dệt vải, chàng chong đèn kinh sử chuyên chăm , chờ thời cá chép vượt vũ môn… Ngày đã đến, qủa nhiên Dương Lễ xướng tên đầu bảng, được bổ nhậm làm quan to, về mái tranh xưa thì …lạ chửa, Châu Long đã dạt phương nào! Chợt nhớ người bạn “tán tận” ngày xưa, Dương Lễ tiền hô hậu ủng thẳng đến dinh Lưu Bình rửa hận, phen này sẽ cho anh “đểu”  biết thế nào là lễ độ…Lưu Bình ra vẻ ngây thơ , xun xoe gọi vợ ra chào tân quan nhớn. Rèm vừa hé, nàng Châu Long hiện ra như một phép màu! Ối Giời ơi! Ngã bổ chẩng cả ra đấy!...

Đệ phục sát đất cái anh Lưu Bình, dụng mưu xỉ nhục người bạn trót dại rong chơi, rồi âm thầm đưa nguyên một cô thiếp yêu dấu đến hầu, lam làm nuôi nấng khuyên lơn, ba năm  đằng đẵng chứ có ít chi, anh bạn Dương Lễ chắc trước đây đã tu mười kiếp. Đọan kết thật đẹp và có hậu, vô cùng hậu nữa là khác.

Chuyện trên là sử có thật, chuyện dưới thì chẳng rõ chân giả, tuy cả hai đều rất xửa rất xưa, nhưng bài học rút ra thật vô cùng trân qúy, sách Mạnh Tử viết: “Trách thiện bằng hữu chi đạo giả (trách khuyên bạn để làm điều thiện, đó là đạo người vậy). Bạn xưa là vậy, còn bạn ngày nay ra sao, để đến nỗi những người đi trước phải thốt lên: “Người xưa mặt thú dạ người, người nay mặt người dạ thú”.

Tào Tháo tay đại gian hùng thời Tam Quốc, một lần quân Đổng Trác truy lùng bán sống bán chết, trời tối trên đường bôn tẩu, vào nhà Lã Bá Xa vốn là người quen cũ, Lã Bá Xa thực lòng đón bạn, thân hành đi mua rượu và dặn dò gia nhân ở nhà mổ lợn đãi khách. Tháo lòng dạ bất an bị ám , nghe tiếng mài dao cùng lời nói lao xao của đám gia nhân nhà dưới, nào là trói nó lại - lấy dao - chọc tiết, Tháo hồn phi phách tán  tưởng bắt mình, dùng gươm giết cả nhà rồi phóng lên ngựa tẩu thóat, giữa đường gặp Lã Bá Xa hớn hở ôm vò rượu đi về, Tháo biết là mình lầm bèn nghĩ bụng, nếu Xa về nhà mà thấy cảnh tượng đó tất không ổn , nhất định tung tích sẽ bại lộ, bèn lén vung kiếm đàng sau giết nốt bạn hòng bảo tòan hành tung. Than ôi! Lã Bá Xa lòng dạ thẳng ngay, tòan gia phải chết thảm, gớm thay cho Tào A Man ác độc, đã biết nhầm lẫn còn đang tay cố tình giết bạn.

Trong các pho sách của Tàu, nói đến tình bằng hữu nhiều nhất, chắc không quyển nào đề cập nhiều bằng Thủy Hử, 108 tội phạm triều đình, từ quan nhớn bé đến lục lâm thảo khấu, đều tiết lên một khí phách trượng nghĩa, đề cao tình bằng hữu kết bôi, bức tranh lớn minh họa đầy vàng và máu, chết chóc và ách nạn, tham vọng và bất công, lại phủ lên lớp son dầy tình bạn.

Chuyện Tàu là thế, còn chuyện ta thì sao? Đệ xin thưa rằng: cũng phong phú ly kỳ đâu kém.
Sách ấu học có kể chuyện rằng:
Hai người bạn cùng đi trên một con đường, vừa đi vừa chuyện vãn thật tâm đắc, bỗng bên bìa rừng một con gấu phóng vụt ra lao thẳng đến, cả hai hỏang hốt bỏ chạy, một người nhanh chân leo lên được cành cây um tùm ẩn nấp, người còn lại sợ hãi ngã sấp bèn nhắm mắt giả chết, gấu đuổi kịp đến thấy người ấy nằm im bất động, bèn ngửi ngửi rồi bỏ đi. Khi gấu đã khuất trong rừng, người trên cây leo xuống thắc mắc hỏi bạn: “Gấu nói gì với anh vậy!”, người dưới đất trả lời: “Gấu nói với tôi, ai bỏ rơi bạn trong lúc khốn cùng, kẻ ấy thật không tốt!”.

Bỗng dưng, ai gặp trường hợp đột nhiên này mà không chết khiếp, câu trả lời trách móc hờn giận cũng không thuyết phục. Rõ ràng là phịa, nhưng nhìn về góc độ nghĩa bóng, lại là phịa bài bản mang tính giáo dục, dậy cho thiếu nhi lòng dũng cảm, chia sẻ gian nan với nhau trong lúc khốn cùng.

Thời tranh bá đồ vương giữa Nguyễn Tây Sơn và Gia Long Nguyễn Ánh có hai ông Đặng Trần Thường và Ngô Thời Nhiệm ( Ngô Thì Nhậm), cùng quê Hà Đông và là bạn học với nhau từ ngày để chỏm. Đặng Trần Thường thi đỗ sinh đồ thời Hậu Lê, ra làm quan theo trướng Gia Long, Ngô Thời Nhiệm thi đỗ tiến sĩ theo phò Tây Sơn, nhà Tây Sơn đến hồi suy vì, Gia Long tiến quân ra Bắc Hà tiêu diệt, Đặng Trần Thường lúc trước để bụng ghét ghen, vì cho rằng Nhiệm khinh mình kém tài, bèn lệnh bắt rồi ra câu đối như sau:
-         “Ai công hầu, ai khanh tướng, đường trần ai ai dễ hơn ai”.
Nhiệm ngẫm nghĩ đáp lại:
-         “Thế Chiến Quốc, thế Xuân Thu, gặp thời thế thế thời phải thế”.
 Thường điên tiết sai lính trói và đánh Nhiệm bằng roi tẩm thuốc độc ngay trước cửa Quốc Tử Gíám. Nhiệm uất ức và thấm độc nên phải tử vong. Thương thay Ngô Thời Nhiệm, một quan văn đất Hà Đông, một chí sĩ tên tuổi, gặp bước cùng mạt lộ phải chết đớn đau dưới tay bạn đồng hương và đồng liêu cũ.

Buồn quá! Kết thúc chẳng có hậu, nhưng ai ơi lại là sự thật, Đặng Trần Thường cũng là một nho sinh cửa Khổng sân Trình, lẽ nào chẳng đọc Bão Thúc Nha tiến Quản Trọng trọng Đông Châu Liệt Quốc, lẽ nào không biết “Thiện ác đáo đầu chung hữu báo…”, để cuối đời phải chết rũ tù dưới triều Minh Mạng, rõ nhơ thay mà cũng đáng thương thay!

Thời Pháp đô hộ nước ta, cụ Phan Bội Châu và Phan Chu Trinh, mang cùng họ Phan nhưng không cùng huyết thống, đồng chí hướng nhưng khác chủ trương hành động. Cụ này lập phong trào Đông Du, cụ kia kêu gọi Tây Du, cả hai quyết lòng kỳ vọng cho thanh niên nước nhà học hỏi tinh túy hai cõi tòan cầu, để hậu duệ dùng tri thức cống hiến dân tộc, thóat nô lệ ngọai bang. Qúa trình họat động nay vào tù ra khám, mai đất khách quê người, thế mà  luôn khuyến khích chia sẻ lẫn nhau, nhớ nhau đến nỗi: “Tương tư lọ phải là trai gái, một ngọn đèn xanh trống điểm thùng!...”. Khi cụ Phan Chu Trinh thác, cũng là lúc cụ Phan Bội Châu được thả ra tù, câu đối viếng của Mai Đăng Đệ đã nói lên sự thương tiếc là ngần nào:
-“Nhất Phan tử khứ, nhất Phan sinh hòan, ta tai tổ quốc!
- Thiên cổ văn chương, thiên cổ tâm sự, thủy vi tiên sinh.
 (Một Phan chết đi, một Phan sống lại, than ôi tổ quốc! – Ngàn xưa văn chương, ngàn xưa tâm sự, ai là tiên sinh).
Đấy nhá! Tấm gương bằng hữu hai cụ đã cẩn thận lau chùi một đời dành cho hậu  thế, đẹp tuyệt!

Một nhà văn Tây nói rằng:
-“Có một lọai hoa hồng không có gai, đó là tình bằng hữu”.
 Tam tự kinh đề cập đến đạo bằng hữu trong thập nghĩa ( Quân thần, phụ tử, phu phụ, huynh đệ, bằng hữu). Thiên tự văn cũng nhắc :”Giao hữu đầu phân – Thiết ma châm quy” (kết giao tin tưởng – bàn luận khuyên lơn). Sách Minh Tâm Bảo Giám còn dành nguyên cả một thiên thứ 19 nói vế bằng hữu, bao năm trôi qua luôn là khuôn vàng thước ngọc cho hậu thế. Trên đời này ai là người không có bạn, đi buôn có bạn, đi bán có phường…

Thói đời đa phần khi hàn vi bạn bè thường có nhau, nhưng khi phú qúy lại hay quên lãng, cho nên ông Tống Hòang nhủ rằng:
-“Bần tiện chi giao bất khả vong”
(bạn bè khi nghèo nàn không nên vội quên ).
Tiền tài danh vọng không bao giờ mua được bạn chân thành, có chăng chỉ nước đục thả câu, có chăng chỉ  a dua xu nịnh “Còn bạc còn tiền còn đệ tử, hết cơm hết rượu hết ông tôi”, vĩnh viễn không bao giờ có tri kỷ.

Đừng như Tào Tháo, đừng theo Đặng Trần Thường, hãy giống Bão Thúc Nha, hãy noi gương hai cụ Phan nước nhà mà tiến bước.

Bùi Nghiệp